Na-aguta banyere Onye Nyocha nke Ụlọ Nche
Nchọpụta nke Akwụkwọ
N'agbanyeghị omenala Gutenberg dị ka ndị isi nke usoro mmepụta akwụkwọ nke oge a - Magazin oge na-akpọ ya "Onye nke Narị Afọ Iri" na 1999-ntakịrị ntakịrị bụ mara banyere nkọwa nke ndụ ya.
Ndụ Gutenberg
A mụrụ Johann Gutenberg na ezinụlọ ndị isi ọlaedo nke dị na Mainz, Germany gburugburu 1395. Ọtụtụ n'ime ihe ọzọ anyị maara banyere ndụ Gutenberg bụ site n'akwụkwọ iwu nke oge ya. Ke uwụtn̄kpọ, enye ama ọn̄wọn̄ọ ndidọ ndusụk owo edi mîdịghe, ndien enye ada enye aka ufọk ikpe; ọ na-akwụkwa ụgwọ ego site n'ihe yiri ka ọ bụ ihe dị oké ọnụ ahịa nke na-ere ahịa ndị pilgrim okpukpe.
Ihe ọmụma sitere na akwụkwọ ndị a na akwụkwọ iwu ndị ọzọ na nchọpụta siri ike nke ndị ọkà mmụta na-egosi na Gutenberg bụ nwoke ji obi ya nile rara onwe ya nye echiche nke mmepụta nke akwụkwọ ndị e biri ebi, onye na-emepụta ego nke gbaziri ego ka ọ hụ ọrụ ya ruo mgbe ọ gwụsịrị-na onye bụ echekwa ihe banyere echiche ya nke ọma mgbe ha na-eto eto.
Otu onye nyere Gutenberg nnukwu ego bụ Johann Fust. Fust mesịrị mezuo iji nweta ego ya na mmasị onye ahụ nwere mmasị na o yikarịrị ka ọ gaferela akwụkwọ akụkọ mbụ, bụ nke a kwadoro dị ka ihe nkwekọrịta.
Gutenberg nọgidere na-ebipụta akwụkwọ ya ma yie ka ọ nọgidere na-agbanwe usoro obibi akwụkwọ iji mee ka ndị ọzọ rụpụta ọrụ. Ná ngwụsị nke ndụ ya, a na-enye ya ohere site na achịbishọp nke Mainz maka nri na uwe, na-ekwu na ọ dị ndụ n'oge ya na nkasi obi dị nkpa.
Ụzọ Gụgharịrị Gutenberg
Ụfọdụ echiche na Gutenberg na-ekpuchi ụzọ nkedo ígwè n'ime ụlọ ahịa ọlaedo na-enye ya nkà ndị dị mkpa iji mepụta onye ahụ, akwụkwọ ozi ndị a na-edegharịghachi na ígwè - "ụdị ntụgharị" - iji setịpụ ibe.
Ọ bụ ezie na ndị Chinese mepụtara ụdị mpempe akwụkwọ dị ka narị afọ ise gara aga ma nọgide na-emeziwanye ụzọ ha, mmachi asụsụ, okpukpe, ọdịbendị, na ihe onwunwe na-eji teknụzụ eme ihe.
Kedu ihe Gutenberg si n'ike mmụọ nsọ dee echiche ya, ọ dị ya mkpa ịrụsi ọrụ ike n'ọtụtụ ebe dị iche iche-ihe anyị maara ugbu a dị ka onwu na ntanetị engine - iji mee ka ígwè obibi akwụkwọ gaa ngwa ngwa.
Ụdị ígwè ya mere ka ọ mepụta ihe ọhụrụ, nke na-esi na mmanụ nke ga-agbaso ụdị. Ọ dịkwa mkpa ka e mepụta ngwaọrụ nke nwere ike ịfefe- "pịa" - ink na-agbanye na peeji nke. A na-eche na Gutenberg ji ígwè nyocha iji bipụta akwụkwọ ya. Ngwa ndị dị otú a bụ n'oge a na-eji akwụkwọ eme ihe ma na-etinye mkpụrụ vaịn maka mmanya.
Ndozi na mmepụta akwụkwọ na-eweta ụgwọ ọrụ ma mee ka akwụkwọ a bụrụ ihe bara uru maka akwụkwọ, ihe ndị dị mma karịa vellum.
Akwụkwọ Gutenberg
Akwụkwọ Gutenberg, bụ ndị sitere n'agbata afọ 1450, weere dị ka akwụkwọ mbụ e bipụtara na Western ụwa na, ọ bụ ezie na ha anaghị eburu aha onye nbipute ahụ n'ebe ọ bụla n'ime mpịakọta ahụ, a na-akpọ Gutenberg mbụ akwụkwọ edemede.
Ọtụtụ n'ime ndị a nwere nke Morgan Library na Museum na New York City ma na-egosi na mgbe mgbe.
Gutenberg's Legacy
Tupu enwere ígwè obibi akwụkwọ, akwụkwọ dị na ụdị codex ; ya bụ, akwụkwọ ndị e depụtaghachiri na ya na Bible ga-ewe ihe dị ka afọ abụọ iji mepụta ya. Ọtụtụ ndị ọha na eze ga-ahụ akwụkwọ-na Bible-naanị na chọọchị, ma ọ ga-abụ na ndị ọgaranya na ndị mmụta ga-eme njem iji lelee otu n'ime ihe odide ndị dịka Homer's Illiad .
Ka e bipụtara akwụkwọ-mbipụta dị ka azụmahịa, e guzobere akwụkwọ ahịa akwụkwọ mbụ na Frankfurt, Germany, n'ebe Gutenberg bipụtara Bible mbụ ya. Ebumnuche nke iji ụdị mpempe akwụkwọ na ígwè obibi akwụkwọ iji mepụta akwụkwọ ngwa ngwa mepụtara ụzọ maka iwepụta akwụkwọ na ihe ndị ọzọ na-agụ ihe, tinyere akwụkwọ ndị e biri ebi na-akpọsa akwụkwọ ndị a mbụ- ahịa ahịa mbụ!
Ejiri ihe ọmụma edere ngwa ngwa dịka usoro nkwurịta okwu. Maka oge mbụ n'akụkọ ihe mere eme, e dere echiche ndị nkịtị n'ozuzu ọha mmadụ n'ụdị okwu e biri ede, akwụkwọ mbipụta nyekwara ikike, echiche na omenala ịgbasa na ngwa ngwa karịa mgbe ọ bụla.
Gụkwuo banyere ndị ọsụ ụzọ na ụlọ ọrụ akwụkwọ, Barnes & Noble's Len Riggio na Jeff Bezos na Amazon.com .