Iwu nke Agha
Akwukwo iwu a sitere na ochicho n'etiti mba ndi mepere anya iji gbochie nhụjuanya na mbibi n'enweghi oke agha ma ghara ime ka agha ghara idi irè. Otu akụkụ nke iwu mba ụwa, LOAC na-achịkwa omume nke agha ndị agha. Ọ na-echekwa ichebe ndị nkịtị, ndị agha agha, ndị merụrụ ahụ, ndị ọrịa, na ụgbọ mmiri. LOAC na - emetụta agha ndị agha ụwa nakwa n'omume nke ọrụ agha na ihe ndị metụtara ya na agha agha, n'agbanyeghị ụdị agha a.
Usoro iwu LOAC
DoDD 5100.77 , DoD Law of War Programme , chọrọ ngalaba ọ bụla nke agha iji hazie usoro ihe omume nke na-eme ka edebe iwu LOAC, gbochie imebi iwu LOAC, na-ekwenye na mkpesa ngwa ngwa banyere ebubo LOAC, n'ụzọ ziri ezi na-azụ ndị agha nile na LOAC, ma mechaa nyochaa ngwá agha ọhụrụ. Ọ bụ ezie na ụfọdụ n'ime ọrụ ndị ahụ na-ezo aka na LOAC dịka iwu agha (aka), n'ime isiokwu a LOAC na LOW bụ otu. Nkwado LOAC bụ ọrụ nkwekọrịta nke United States n'okpuru nkwekọrịta nke Geneva 1949. Ọzụzụ a ga - abụ nke ọdịdị zuru oke; Otú ọ dị, ụfọdụ ndị dị ka ikuku ikuku, ndị agha pụrụ iche, ọrụ pụrụ iche, ndị na-elekọta ụmụaka, ndị ọrụ ahụ ike, na ndị nche, wdg, na-enweta ihe mgbakwunye, nkuzi pụrụ iche nke na-ekwu banyere nsogbu ndị pụrụ iche ha nwere ike izute.
Iwu International na Domestic
LOAC sitere na iwu ụwa na nkwekọrịta. Iwu omenala mba ụwa, nke dabeere na omume nke mba dị iche iche nabatara dị ka iwu kwadoro, na-eme ka ụkpụrụ iwu ndị na-achịkwa omume nke agha na agha agha.
Nkeji edemede VI nke Iwu United States na-ekwu na ọrụ nkwekọrịta nke United States bụ "iwu kachasị elu nke ala ahụ," Ụlọikpe Kasị Elu nke US ejiriwo iwu mba ahụ, gụnyere iwu omenala, bụ akụkụ nke iwu US. Nke a pụtara na nkwekọrịta na nkwekọrịta na United States na-abanye na-enwe nha anya dịka iwu ndị Congress na-agafe wee bịanye aka na ya.
Ya mere, ndị niile na-agbaso iwu US ga-edebe ọrụ ọrụ LOAC United States. Karịsịa, ndị agha agha ga - ele LOAC anya ma kpebie ọrụ na aghaghị irubere LOAC ọgụ. Ndị na-emebi iwu LOAC nwere ike ịnọ na-akpata ikpe na-ezighị ezi maka mpụ ndị agha na ndị ikpe ụlọikpe n'okpuru Usoro Iwu nke Ikpe Ikpe Ndị Agha (UCMJ).
Ụkpụrụ
Ihe atọ dị mkpa gbasara LOAC na-achịkwa agha-mkpa nke ndị agha, ọdịiche, na ịdị n'otu.
Agha agha. Ihe agha agha chọrọ agha ndị agha iji mee naanị ihe ndị dị mkpa iji mezuo ihe agha agha. Mmegide ga-ejedebe kpamkpam na ebumnuche ndị agha. N'inye ihe agha iji mee ka e zuo ezuo, iwu ahụ pụtara na United States Army nwere ike imegide ụlọ ọrụ, ngwá ọrụ, na ike ndị ahụ, ma ọ bụrụ na e bibie ya, ga-eduga ngwa ngwa ka onye iro ahụ anya ma ọ bụ zuru ezu.
Dị ka ihe atụ nke nrubeisi na ụkpụrụ nke agha dị mkpa n'oge Operation Desert Storm, tụlee ihe anyị na-eche na mbibi nke Iraqi SCUD missile batrị na nke agha Iraqi agha na ndị agha. Ihe ndị a mere ngwa ngwa mee ka ikuku dị elu ma mee ka agha ndị agha Iraqi merie.
Agha agha na-emetụtakwa nyocha nyocha. AFI 51-402, Ngwá Agha Ngwá Agha, chọrọ ka ụgbọ elu ụgbọelu rụọ ọrụ nyochaa ngwá agha niile na usoro ngwá agha iji zuo agha. Nyocha ndị a mere ka United States kwadoro ọrụ ọ bụla dị na ya, karịsịa ndị metụtara LOAC, ọ na-enyekwa aka n'usoro atụmatụ agha iji hụ na ndị ọrụ agha adịghị eji ngwá agha ma ọ bụ usoro ngwá agha na-emebi iwu mba ụwa. Ogwe aka na-akwadoghị maka ọgụ gụnyere ngwá ọgụ na-egbu egbu ma gbasaa oghere ndị dị na agha. Ọbụna ngwá agha ndị iwu kwadoro nwere ike ịchọ ụfọdụ mgbochi ọ bụla ha ji eme ihe n'ọnọdụ ụfọdụ iji mekwuo iwu na LOAC.
Iche. Ihe di iche putara ikpa oke n'etiti ndi agha na ndi agha na ndi na-adighi agha dika ndi mmadu, ndi ozo, ndi ulo oru ndi mmadu, na ndi ozo meriri.
Echiche dị iche iche nke ọdịiche dị na ya bụ naanị itinye ndị agha agha. Mwakpo na-enweghị isi bụ nke na-emetụta ihe ndị agha na ndị nkịtị ma ọ bụ ndị nkịtị na-enweghị ọdịiche. Ihe dị iche na-achọ ndị na-agbachitere ka ha kewaa ihe agha site n'aka ndị nkịtị gaa n'ogologo o kwere mee. Ya mere, ọ ga-abụ ihe na-ekwesịghị ekwesị ịchọta ụlọ ọgwụ ma ọ bụ ogige POW dị n'akụkụ ụlọ ọrụ mmepụta ihe.
Njirimara. Njirimara mmadụ na-amachibido iji ụdị ọ bụla ma ọ bụ ogo nke ike karịa karịa ihe achọrọ iji mezuo ihe agha. Njirimara nke mmadu na-egosiputa uru ndi agha nwetara site na ihe ojoo nke mebiri mgbe ha nwetara uru a. Njirimara chọrọ ime nyocha dị n'etiti ọdịiche agha na agha nke agha na-atụ anya site na ịwakpo agha ndị agha mara mma na ihe mberede ma ọ bụ mmebi ahụ.
N'okpuru ule a na-echezi, a na-amachibido nnukwu ihe nfuru efu. Imebi iwu na-achọ igbochi mwakpo na ọnọdụ ebe ndị nkịtị na-egbu egbu ga-eme ka agha ghara ịbawanye uru. Ụkpụrụ a na-agba ndị agha ume ka ha belata mmebi iwu-mbibi nke a na-atụghị anya ya, nke a na-atụghị anya ya kpatara n'ihi mwakpo iwu kwadoro megide ndị agha agha.
Mgbakọ Geneva nke 1949
Ụfọdụ n'ime iwu ndị dị mkpa gbasara iwu LOAC sitere na Mgbakọ Geneva nke 1949. Mgbakọ Geneva nwere nkwekọrịta mba dị iche iche anọ. Usoro nkwekọrịta ndị a bụ iji chebe ndị agha na ndị na-emegideghị onwe ha site na nhụjuanya na-enweghị isi bụ ndị nwere ike ịdakwasị, ọrịa, ụgbọ mmiri, ma ọ bụ POWs n'oge agha. Ha na-achọkwa ichebe ndị nkịtị na nke aka ha. Nkwekọrịta anọ ahụ na-achịkwa ọgwụgwọ nke ndị ọrịa na-arịa ọrịa na ọrịa, POWs , na ndị nkịtị n'oge agha ma ọ bụ agha.
Ndị agha
Mgbakọ Geneva nwere ọdịiche dị n'etiti ndị agha na-akwado iwu, ndị na-emegideghị ndị agha, na ndị na-akwadoghị iwu.
Ndị na-ese okwu. Onye agha agha kwadoro bụ onye ikike gọọmenti nyere ikike ma ọ bụ LOAC itinye aka na mmegide. Onye agha agha kwadoro nwere ike ịbụ onye so n'òtù agha agha mgbe niile ma ọ bụ ike oge. N'ọnọdụ ọ bụla, onye agha nke iwu kwadoro ga-enye iwu maka onye na-elekọta ndị na-akwado ya; edozila ihe nnọchianya ndị dị iche iche a na-ahụ anya n'ebe dị anya, dị ka uwe; ebu ogwe aka n'ihu ọha, na-eduzi arụmọrụ ọgụ ya dị ka LOAC.
Ihe gbasara iwu ndị a gbasara iwu ndị iwu kwadoro, ndị na-etinye aka na agha nke agha ma na-enye ndị agha ọgụ maka agha agha ha na-akwado iwu n'oge agha, ma e wezụga n'ihi imebi iwu LOAC.
Ndị na-ekweghị na ya. Ndị a abụghị ndị ikike gọọmenti nyere ikike ma ọ bụ LOAC itinye aka na mmegide ahụ. N'eziokwu, ha anaghị etinye aka na mwakpo. Nke a na-agụnye ndị nkịtị soro ndị agha; ndị agha ndị si n'agha, dị ka POWs na ndị merụrụ ahụ, na ụfọdụ ndị soja ndị so n'Òtù Ndị Agha na-enyeghị ikike ịbanye n'òtù ndị agha, dị ka ndị ọrụ ahụ ike na ndị ụkọchukwu. Ndị na-ekweghị na ya nwere ike ọ gaghị eme ka ọ bụrụ ọgụ ahụ. Otú ọ dị, ha nwere ike imerụ ahụ ma ọ bụ ọnwụ na-ebuso agha agha ọgụ n'enweghị mmegide dị otú ahụ na-emebi iwu LOAC, ma ọ bụrụ na ọ bụ usoro iwu kwadoro ka a ga-esi na-ebu agha ahụ.
Ndị na-emegide iwu. Ndị agha iwu na-akwadoghị bụ ndị na-ekere òkè na mbuso agha n'enweghị ikike gọọmentị ma ọ bụ iwu mba ụwa na-eme. Dịka ọmụmaatụ, ndị ohi na-apụnara mmadụ ihe ma na-apụnara mmadụ ihe na ndị nkịtị bụ ndị na-awakpo onye ụgbọelu dara ada bụ ndị agha na-akwadoghị iwu. Ndị agha na-akwadoghị iwu na-emetụta ọgba aghara na-emebi iwu LOAC ma bụrụ ndị a kwadoro iwu.
Enwere ike igbu ha ma ọ bụ merụọ ha, ọ bụrụ na ejidere ha, a ga-anwa ha ikpe dịka ndị omempụ agha maka mmebi iwu ha.
Ọnọdụ na-adịghị mma. Kwesịrị inwe obi abụọ ma onye ọ bụ onye agha kwadoro n'iwu, onye na-emegideghị, ma ọ bụ onye na-akwadoghị iwu, onye ahụ ga-agbatị agbapụ nke Geneva Prisoner of War Convention ruo mgbe e kpebiri ọnọdụ. Mba nke na-achịta aghaghị ịkpọ otu ikpe mara mma iji kpebie ọnọdụ onye ejidere.
Ndị agha
The LOAC na-achịkwa omume nke ụgbọelu agha. Ụkpụrụ nke mkpa ndị agha na-egbochi ndị agha agha na-ebu agha agha. Ndị agha na-elekwasị anya bụ ndị na-eji ọdịdị ha, ọnọdụ, nzube, ma ọ bụ ojiji mee ihe dị irè nye ike ndị agha na ndị agha ha ma ọ bụ mbibi nke aka ha, njide, ma ọ bụ nnọpụiche n'ọnọdụ ndị dị n'oge agha na-eme ka ebumnobi agha dị mma .
Ndị na-eme atụmatụ. The LOAC na-echebe ndị mmadụ nkịtị. Agha agha megide obodo ukwu, obodo ukwu, ma ọ bụ obodo nta ndị a na-emeghị ka ọ bụrụ ndị agha kwadoro. A na-amachibido ịwakpo ndị na-abịa abịaghị (ndị a na-akpọkarị ndị nkịtị) maka naanị otu nzube nke ịtụ egwu ha. Ọ bụ ezie na ndị nkịtị nwere ike ghara ịbụ ndị na-ebuso ha agha, LOAC ghọtara na agha agha agaghị egbochi ya n'ihi mbibi ya nwere ike ịkpata mmebi iwu nke na-eme ka ndị nkịtị ghara ịnwụ ma ọ bụ mebie ma ọ bụ mebie ihe onwunwe ha.
Ndị na-enye iwu na ndokwa ha ga-eburu n'uche na oke mbibi nkịtị na-atụghị anya ya na ihe ndị nwere ike ịnwụ ga-esi na mbuso agha agha agha, ma ruo n'ókè nke mkpa agha, na-achọ izere ma ọ bụ belata ọdachi na mbibi. Echere na mfufu ndi mmadu ga-adi karia uru ndi agha choro. Onyeikpe na-akwado, ọgụgụ isi, na ndị na-arụ ọrụ na-arụ ọrụ dị oke mkpa n'ịchọpụta ihe ọma nke ihe a chọrọ na ụdị ngwá agha a ga-eji mee ihe n'okpuru ọnọdụ ndị ọchịagha maara mgbe ọ na-eme atụmatụ agha.
Ihe Ebumnuche. The LOAC na-akọwawapụta ihe ndị na-agaghị abụ ihe mgbaru ọsọ nke ọgụ kpọmkwem. N'ịtụgharị uche na iwu agha ka arụ ọrụ agha na-eme ka ebumnuche ndị agha, ihe a na-ejikarị raara onwe ya nye maka udo na-enwe ọganihu zuru oke site na mbuso agha.
Nchedo doro anya metụtara mpaghara ma ọ bụ ụlọ ọrụ ahụike; ndị njem na ndị ọrụ nchịkwa na ndị ọrịa; ndị agha na ndị ọrụ ụgbọ mmiri ndị nkịtị; ebe nchekwa dị iche iche eguzobere n'okpuru Mgbakọ Geneva; na okpukpe, omenala, na ụlọ ọrụ ebere, ebe ncheta, na ogige POW. Otú ọ dị, ọ bụrụ na eji ihe ndị a eme ihe maka agha, ha na-efunahụ ha.
Ọ bụrụ na ihe ndị a echedoro dị nso na ebumnuche agha nke iwu kwadoro (nke LOAC kwadoro), ha nwere ike ịnata mmebi emebi ma ọ bụrụ na ebumnuche ndị agha dị nso na-akwụ ụgwọ.
Ụgbọelu na agha
Ndị agha agha na ndị agha. A pụrụ ịwakpo ndị agha agha ụgbọ elu ma bibie n'ebe ọ bụla a hụrụ ya, ma ọ bụrụ na ọ bụ n'èzí. A ghaghị ịkwụsị ịwakpo agha ụgbọelu ndị agha ma ọ bụrụ na ụgbọelu ahụ nwere nkwarụ n'ụzọ doro anya ma kwụsịkwa ịlụ ọgụ. Airmen ndị si n'ụgbọelu nwere nkwarụ na-apụta ma na-enye enweghị nguzogide agaghị ebuso gị agha. Ndị nnọchiteanya ndị na-eguzogide ma ọ bụ na-agbada n'azụ nke aka ha na ndị nọgidere na-alụ ọgụ nwere ike ịlụ ọgụ. Ụkpụrụ ọrụ aka (ROE) maka ọrụ ụfọdụ na-enye nduzi ndị ọzọ na-akwado ọrụ ọrụ LOAC maka ịwakpo ụgbọ elu ndị iro.
Ọgbọ ụgbọelu ndị agha. A naghị ebuso ndị agha ihu ọha ma ọ bụ ndị na-abụghị ndị mmadụ n'otu n'otu n'ihi na LOAC na-echebe ndị na-abịaghị agha site na mbuso agha. Kemgbe WWII, mba dị iche iche amawanyela mkpa ọ dị izere ịwakpo ụgbọelu obodo. N'okpuru ọnọdụ dị iche iche, Otú ọ dị, ụgbọ elu obodo pụrụ ịwakpo n'ụzọ iwu kwadoro. Ọ bụrụ na ụgbọ elu ụgbọelu amalite ibuso ya agha, a ga-ele ya anya dị ka agha ndị agha ozugbo na wakpoo.
Agha ndị agha na-ebu agha n'oge na-adịghị anya nwere ike ịnwe mgbe enyo enyo nwere ezi uche, dị ka mgbe ụgbọ elu dị otú ahụ na-abanye na steepụ agha ma ọ bụ banye na mpaghara onye iro n'enweghị ikike ma ọ bụ ịdọ aka ná ntị ma ọ̄ bụ ịdọ aka ná ntị ịla ma ọ bụ gaa n'ebe a họpụtara.
Egwuregwu Ọrịa Ndị Agha Ọgụ. A naghị ebuso ndị agha agha ụgbọelu agha ọgụ n'okpuru LOAC. Otú ọ dị, ọ dịkarịa ala ugboro isii nwere ike iduga mwakpo iwu. E nwere ike ịwakpo onye agha iro ụgbọelu agha ma gbuo ya ma ọ bụrụ na ọ:
- Bido agha.
- A naghị etinye ya n'ọrụ dịka ụgbọ elu ahụike.
- Enweghi Red Cross, Red Crescent, ma ọ bụ ihe ngosi ọzọ a ma ama, a maghị na ọ bụ nanị ụgbọelu ahụike.
- Agaghị efe n'elu ebe dị elu, n'oge ụfọdụ, na ụzọ ndị ndị otu a kwadoro na esemokwu ahụ ma kwenyeghị na ọ bụ nanị ụgbọelu ahụike.
- Na-agafe ókèala ndị iro ma ọ bụ n'ókèala ndị iro (ma ọ bụrụ na ndị ọzọ ekwetaghị ya).
- Na-abata n'ókèala onye iro ya ma ọ bụ mpaghara ọgụ ma na-eleghara akwụkwọ ozi ala.
Ịmanye iwu iwu LOAC
Ndị agha ndị na-emebi iwu iwu ahụ bụ iwu ikpe na mpụ. Ikpe ikpe ikpe nwere ike ime na otu mba ma ọ bụ nke mba. Na tiozi, ndị agha United States nwere ike ikpe ikpe site na UCMJ ma ọ bụ site na ikpe ikpe ndị agha ụwa, dịka ndị eji Nuremberg na Tokyo mgbe WWII ma ọ bụ Yugoslavia na Rwanda. Nkwado ahụ, "M na-agbaso iwu," n'ozuzu, ndị ikpe mba ma ọ bụ nke mba ụwa anabataghị ya dị ka ihe nchebe n'ule ikpe ikpe agha.
Onye agha / onye agha / ụgbọ mmiri / ụgbọ mmiri ọ bụla na-anọgide na-arụ ọrụ maka omume ya ma na-atụ anya na ọ ga-agbaso LOAC.
Mgbagha. Ikwu okwu na mmebi iwu LOKE nwere ike ọ gaghị ekwe omume ma ọ bụ mee ihe ma ọ bụrụ na onye iro ahụ nke megidere LOAC ka na-etinye aka na agha. Otú ọ dị, ọ dịghị iwu nke ike na mpụ agha. Ọzọkwa, LOAC na-enye ndị agha ohere itinye aka n'omume iji mee ka ndị iro na-agbaso iwu iwu LOAC. Mgbaghara na-eme ihe nzaghachi na iwu iwu LOAC. A ga-egbochi imeghachi omume ọ bụla ma ọ bụrụ na ọ bụghị maka mmejọ iwu nke onye iro ahụ. Omume ime ihe ziri ezi nke iwu kwadoro apụghị ịbụ ihe mgbakwasị ụkwụ maka mgbapụta. A na-amachibido iwu mgbe niile ma ọ bụrụ na a na-eduzi gị na POWs; ndị na-arịa ọrịa, ndị na-arịa ọrịa, ma ọ bụ ndị nwere ụgbọ mmiri dị n'oké osimiri; ndị nkịtị na ihe onwunwe ha; ma ọ bụ okpukpe ma ọ bụ omenala. Iji kwadoro iwu, nkwụghachi ụgwọ aghaghị:
- Na-azaghachi n'oge na-ezighị ezi ma na-egosipụta n'ụzọ doro anya (omume doro anya).
- Maka nzube nke ime ka onye iro ahụ hụ LOAC ma ọ bụghị maka ịbọ ọbọ, nsogbu, ma ọ bụ ntaramahụhụ.
- Ghọta na ị ga-akwụghachi ụgwọ.
- Enwere ụzọ ndị ọzọ dị mkpa gbalịrị iji nweta nkwado.
- Kwadoro ya maka ndị ọrụ ma ọ bụ ihe onwunwe nke onye iro.
- Bụrụ nke ọma na mmebi mbụ ahụ.
- Gwa ya.
- Ka ndị ọchịchị obodo nyere gị aka na ndọrọ ndọrọ ọchịchị kachasị elu. Naanị Onyeisi nke United States, dịka Onye isi na Isi, nwere ike inye ikike ndị agha United States ime ihe dị otú ahụ.
ROE (Iwu nke Njikọ aka)
Ndị isi ike, dị ka ndị isi agha ndị agha, mgbe JCS nyochaa na nnwapụta, mbipụta ROE. ROE na-akọwa ọnọdụ na njedebe nke agha ga-amalite ma ọ bụ na-aga n'ihu na-alụ ọgụ. N'adabere, iwu mmegbu (OZU), arụmọrụ atụmatụ (OPLAN), na ọrụ arụmọrụ (OPORD) nwere ROE. AKWỤKWỌ hụ na iji ike na-arụ ọrụ na-adabere na ihe mgbaru ọsọ iwu nke mba, mkpa ozi, na iwu iwu. N'ozuzu, ROE na-enye nkọwa zuru ezu nke ụkpụrụ iwu LOAC maka ọdịda ndọrọ ndọrọ ọchịchị na nke agha nke ozi. ROE setịpụrụ na njedebe nke ikikere nke onye ọhụụ iji chebe onwe ya. Allirmament nwere ọrụ na ibu ọrụ iwu iji ghọta, cheta, ma tinye mgbọrọgwụ ROE. N'oge agha, LOAC na ahaziri ROE na-enye nduzi maka iji ike eme ihe. Usoro iwu nke njikọ (SROE) nke CJCS na-enye ndị isi ntụziaka maka iji ike na-agbachitere onwe gị megide omume ọjọọ ma ọ bụ obi ọjọọ.
SROE anaghị ejedebe ikikere nke onye ọhụụ iji jiri ihe niile dị mkpa na ihe kwesịrị ekwesị maka onwe onye ma ọ bụ nchekwa onwe ya. Ụfọdụ ihe ndị dị mkpa dabeere na SROE na-eso:
- Iji ike na-agbachitere onwe gị ga-adị mkpa ma bụrụ nanị na ego a chọrọ iji kpochapụ iyi egwu na ịchịkwa ọnọdụ ahụ.
- A ghaghị iji ike igbu mmadụ mee ihe maka mmeghachi omume ma ọ bụ ngosipụta nke iro ọjọọ. A na-akọwa ike igbu egbu dịka ike nke na-akpata ma ọ bụ nwere oke egwu nke ịkpata ọnwụ ma ọ bụ mmerụ ahụ dị njọ.
- Enweghị ike ime mkpebi na ROE nwere ike ịta ntaramahụhụ n'okpuru UCMJ.
- AJỤRỤ ajụjụ na nchegbu kwesịrị ibuli elu nke iwu maka mkpebi.
N'okpuru ihe ọmụma nke sitere na AFPAM36-2241V1